در دنیای سرورها و تجهیزات استوریج، دو اصطلاح بسیار پرکاربرد به نام‌های «Hot-Swap» و «Hot-Plug» وجود دارد که دانستن تفاوت آن‌ها برای مدیران شبکه، متخصصان دیتاسنتر و حتی خریداران تجهیزات HPE ضروری است. این دو قابلیت، امکان تعویض یا اضافه کردن قطعات سخت‌افزاری بدون خاموش کردن سیستم را فراهم میکنند؛ اما هرکدام کاربرد و سطح پشتیبانی خاص خود را دارند.
Hot-Swap چیست؟
Hot-Swap به معنی «قابلیت تعویض قطعه در حال کار» است. یعنی شما می‌توانید یک قطعه مانند هارددیسک، پاور یا فن را بدون خاموش کردن سرور از جای خود خارج و قطعه جدید را جایگزین کنید. در این حالت، سیستم عامل و سایر قطعات همچنان در حال اجرا باقی می‌مانند و هیچ اختلالی در سرویس‌دهی به وجود نمی‌آید.
برای مثال، اگر در یک سرور HPE DL380 Gen10 یک هارد از مجموعه RAID شما دچار خطا شود، با استفاده از قابلیت Hot-Swap می‌توانید هارد خراب را در همان لحظه جدا کرده و هارد جدید را جایگزین کنید، بدون آنکه نیازی به خاموش کردن سرور یا توقف سرویس‌ها باشد.
Hot-Plug چیست؟
Hot-Plug شباهت زیادی به Hot-Swap دارد اما در سطح سخت‌افزار و نرم‌افزار کنترل دقیق‌تری دارد. در واقع، Hot-Plug بیشتر به معنی «افزودن یا جدا کردن قطعه‌ای از سیستم در حال کار» است؛ اما معمولاً شامل تعامل سیستم عامل و درایورها نیز می‌شود. به بیان دیگر، وقتی قطعه‌ای Hot-Plug است، سیستم عامل قادر است آن را شناسایی، درایور مربوط را بارگذاری و در صورت نیاز، منبع تغذیه یا مسیر داده آن را مدیریت کند.
به‌طور معمول، درایوهای SATA ، NVMe ، یا کارت‌های PCIe در سرورهای جدید HPE قابلیت Hot-Plug دارند تا در زمان ارتقاء یا تعمیر بتوان آن‌ها را بدون ریبوت سیستم مدیریت کرد.
«هات‌پلاگ به معنی اتصال یک جزء از سیستم در حالی است که سیستم در حال اجرا می‌باشد.» تک‌تارگت
تفاوت Hot-Swap و Hot-Plug
تفاوت اصلی این دو در سطح کنترل و تعامل نرم‌افزاری است. Hot-Swap بیشتر یک قابلیت سخت‌افزاری محسوب می‌شود، در حالی که Hot-Plug شامل هماهنگی نرم‌افزار، سیستم عامل و سخت‌افزار برای شناسایی یا جایگزینی قطعه در لحظه است.
| ویژگی | Hot-Swap | Hot-Plug |
|---|---|---|
| سطح عملکرد | سخت‌افزاری | سخت‌افزار + نرم‌افزار |
| کاربرد متداول | هارد، پاور، فن | درایو NVMe، کارت PCIe، حافظه‌ها |
| نیاز به سیستم عامل | خیر | بله، برای شناسایی |
| قابلیت جایگزینی | قطعه معیوب | افزودن یا حذف قطعه جدید |
مزایای استفاده از قابلیت Hot-Swap و Hot-Plug
- کاهش زمان Downtime: نیازی به خاموش کردن سرور برای تعویض قطعه نیست.
- افزایش پایداری سیستم: سرویس‌ها بدون وقفه در دسترس می‌مانند.
- بهینه‌سازی هزینه نگهداری: تعمیر یا ارتقاء در زمان کاری ممکن می‌شود.
- افزایش طول عمر زیرساخت: فشار ناشی از خاموش و روشن کردن مکرر حذف می‌شود.
نمونه قطعات Hot-Swap در سرورهای HPE
- هارددیسک‌های HPE SAS و SATA با Tray مخصوص (قاب فلزی با قفل سریع)
- پاورهای Redundant با قابلیت جدا کردن هم‌زمان
- فن‌های ماژولار Hot-Swap برای مدیریت حرارتی بدون توقف سیستم
- ماژول‌های RAID یا Backplaneهایی که از Hot-Swap پشتیبانی میکنند
نکات مهم در استفاده از قابلیت Hot-Swap
قبل از جدا کردن یا جایگزینی هر قطعه، همیشه از سلامت RAID و وضعیت LED قطعات مطمئن شوید. در سرورهای HPE، رنگ‌های LED وضعیت هارد و پاور دقیقاً نشان می‌دهند که قطعه قابل جدا شدن است یا خیر. همچنین توصیه می‌شود عملیات Hot-Swap در زمان کمترین ترافیک کاری انجام شود تا ریسک خطا کاهش یابد.
جمع‌بندی
قابلیت‌های Hot-Swap و Hot-Plug یکی از کلیدی‌ترین ویژگی‌های سرورهای Enterprise مانند سری‌های HPE ProLiant هستند. این فناوری‌ها باعث می‌شوند سازمان‌ها بتوانند تعمیرات، ارتقاء و نگهداری سرور را بدون خاموشی انجام دهند. آشنایی دقیق با نحوه عملکرد این دو قابلیت، به مدیران IT کمک می‌کند تا از زیرساخت خود حداکثر کارایی و پایداری را بگیرند.
آیا تمام سرورهای HP از Hot-Swap پشتیبانی میکنند؟
خیر، فقط مدلهایی که دارای Backplane مخصوص و درایوهای Hot-Swap هستند از این قابلیت برخوردارند. معمولاً در مشخصات فنی محصول عبارت Hot-Swap Drive Bay درج شده است.
آیا می‌توان رم یا CPU را به صورت Hot-Swap تعویض کرد؟
خیر، پردازنده و رم جزء قطعاتی نیستند که Hot-Swap باشند. در بعضی معماری‌های خاص سرور ممکن است Hot-Plug برای رم تعریف شود اما در عمل نیاز به خاموشی دارد.
تفاوت Hot-Swap و Cold-Swap چیست؟
در حالت Cold-Swap سیستم باید خاموش شود تا بتوان قطعه را تعویض یا اضافه کرد، اما در Hot-Swap این کار در زمان روشن بودن دستگاه انجام می‌شود.