در میان تمامی سرورهای اچ‌پی، مدل HPE DL380 Gen11 به عنوان یکی از محبوب‌ترین گزینه‌ها برای دیتاسنترها و سازمان‌های ایرانی شناخته میشود. این سرور قدرتمند نه تنها به دلیل پردازنده‌های نسل جدید اینتل، بلکه به دلیل انعطاف‌پذیری در انتخاب و ارتقای حافظه رم، جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده است. یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که بسیاری از مدیران شبکه و کارشناسان دیتاسنتر هنگام ارتقا با آن روبه‌رو می‌شوند، نحوه صحیح چینش رم در DL380 Gen11 است. در این مقاله تلاش می‌کنیم تمام نکات کاربردی را بررسی کنیم تا هنگام ارتقا یا خرید، بهترین انتخاب را داشته باشید.
برگرفته از سایت رسمی HPE:
«سرور HPE ProLiant DL380 Gen11 که توسط پردازنده‌های نسل پنجم Intel® Xeon® Scalable پشتیبانی میشود، تا ۶۴ هسته در هر پردازنده را ارائه می‌دهد و ۱۶ کانال DIMM برای هر CPU فراهم می‌کند. با پشتیبانی از حافظه هوشمند DDR5 اچ‌پی، امکان پیکربندی تا سقف ۸ ترابایت حافظه وجود دارد که عملکرد را در حوزه‌هایی مانند مجازی‌سازی، پایگاه‌های داده و بارهای کاری مبتنی بر داده به‌طور چشمگیری شتاب می‌بخشد.»
چرا چینش صحیح رم اهمیت دارد؟
شاید در نگاه اول نصب ماژولهای رم تنها به معنای قرار دادن آنها در اسلاتهای مادربرد به نظر برسد، اما در سرورهای نسل جدید اچ‌پی، چینش اشتباه می‌تواند به کاهش کارایی، بوتنشدن سیستم و حتی شناسایی نشدن بخشی از حافظه منجر شود. ساختار دو پردازنده‌ای در DL380 Gen11 و وجود ۱۶ کانال حافظه DDR5 برای هر CPU (در مجموع ۳۲ کانال در حالت دو پردازنده) باعث میشود رعایت اصول چیدمان اهمیت دوچندان داشته باشد.
انواع ماژولهای رم در DL380 Gen11
سرور HPE DL380 Gen11 از انواع مختلف حافظه DDR5 پشتیبانی می‌کند. دو نوع اصلی که در بازار ایران و جهان رایج است شامل RDIMM و LRDIMM هستند. RDIMM بیشتر برای محیط‌هایی مناسب است که به کارایی بالا و تاخیر کم نیاز دارند، در حالی که LRDIMM برای سناریوهایی با ظرفیت بسیار بالا انتخاب بهتری خواهد بود. نکته کلیدی این است که این دو نوع با هم قابل ترکیب نیستند و استفاده همزمان آنها باعث بوتنشدن سرور خواهد شد.
اصول سازگاری حافظه در DL380 Gen11
هر پردازنده در این سرور دارای ۱۶ کانال حافظه DDR5 است که در مجموع ۳۲ کانال فعال را در اختیار قرار می‌دهد. در هر کانال، دو اسلات برای نصب رم وجود دارد: یکی Primary و دیگری Secondary. اسلاتهای Primary که معمولاً با رنگ سفید مشخص می‌شوند باید زودتر پر شوند تا کانالها فعال گردند. اگر تنها بخشی از ظرفیت مورد نیاز شما باشد، کافیست اسلاتهای Primary را پر کنید.
ترکیب Rank و Channel نقش مهمی در پهنای باند دارد. زمانی که رم‌ها به‌طور متقارن در دو پردازنده و در کانال‌های مشابه قرار بگیرند، حداکثر کارایی حاصل میشود. در مقابل، نصب نامتقارن یا ترکیب ماژولهای ناسازگار می‌تواند سرعت رم‌ها را تا سطوح پایین‌تر مانند DDR5-4000 کاهش دهد.
چینش عملی اسلاتهای رم
برای درک بهتر، به صورت خلاصه چند سناریوی متداول در چینش رم‌ها را مرور می‌کنیم:
- ۲ ماژول: تنها اسلاتهای سفید رنگ شماره 10 هر دو پردازنده پر شوند.
- ۴ ماژول: اسلاتهای سفید رنگ شماره 3 و 10 هر دو پردازنده پر شوند.
- نصف ظرفیت: تمامی اسلاتهای Primary (سفید رنگ) پر شوند، Secondary ( مشکی) خالی بماند.
- فول کانفیگ: تمام اسلات های Primary و Secondary پر شوند.
این چینش‌ها تنها یک راهنمای عمومی هستند و در نهایت باید به QuickSpecs رسمی اچ‌پی برای مدل DL380 Gen11 مراجعه کرد. دیاگرام‌های اصلی که توسط HPE ارائه می‌شوند، دقیق‌ترین راهنما برای نصب ماژولهای حافظه هستند.
| سناریو | تعداد ماژول | اسلاتهای پیشنهادی | ویژگی و مزایا |
|---|---|---|---|
| چینش پایه | ۲ عدد | اسلات های شماره 10 در CPU1 و CPU2 | فعال‌سازی پایه‌ای سیستم، مناسب تست یا بار کاری سبک |
| کارایی متعادل | ۴ عدد | اسلات های شماره3 و 10 در هر دو CPU | پهنای باند بهتر، متقارن و پایدار برای محیط‌های عمومی |
| نصف ظرفیت | ۱۶ عدد | تمامی اسلاتهای Primary در CPU1 و CPU2 | حداکثر پهنای باند با مصرف بهینه، مناسب دیتابیس و مجازی‌سازی |
| فول کانفیگ | ۳۲ عدد | پر کردن تمام اسلاتهای Primary و Secondary | بیشترین ظرفیت ممکن حافظه، مناسب بارهای کاری سنگین و تحلیل داده |
PDF کامل راهنمای نصب رم در سرور DL380 G11 از شرکت HPE
Best Practice برای ارتقا حافظه
برای دستیابی به بیشترین کارایی و جلوگیری از خطاهای احتمالی، توصیه میشود نکات زیر رعایت شوند:
- همیشه اسلاتهای Primary (سفید) ابتدا پر شوند.
- تقارن دوطرفه میان CPU1 و CPU2 رعایت شود.
- برای ظرفیت‌های بالا از LRDIMM استفاده کنید، اما اگر تأخیر پایین اهمیت دارد، RDIMM انتخاب بهتری است.
- از ترکیب RDIMM و LRDIMM خودداری کنید.
- قبل از نصب ماژولهای جدید، BIOS و UEFI سرور را به آخرین نسخه بهروزرسانی کنید.
مشکلات رایج در نصب رم
بسیاری از مشکلاتی که کاربران گزارش می‌دهند ناشی از رعایت نکردن اصول سازگاری است. مهم‌ترین خطاها شامل موارد زیر میشود:
- بوتنشدن سیستم به دلیل ترکیب غیرمجاز ماژولهای حافظه.
- شناسایی نشدن بخشی از رم به علت پرکردن اشتباه اسلاتها.
- کاهش سرعت به دلیل ترکیب Rank یا ظرفیت نامناسب.
ویژگی‌های خاص بازار ایران
بازار سخت‌افزار ایران تفاوت‌های زیادی با بازارهای بین‌المللی دارد. بسیاری از قطعات موجود به صورت استوک یا غیرأصلی عرضه می‌شوند. هنگام خرید رم برای سرور HPE DL380 Gen11، توجه به نکات زیر حیاتی است:
- بررسی Part Number و شماره سریال ماژول‌ها.
- اطمینان از وجود برچسب HPE Smart Memory.
- خرید از فروشندگان معتبر و با سابقه مانند رسام سرور.
همچنین به دلیل تحریم‌ها، دسترسی به برخی از بسته‌های نرم‌افزاری و فریمورهای رسمی اچ‌پی برای کاربران ایرانی محدود است. بنابراین بهروزرسانی سیستم باید با دقت و از طریق منابع معتبر انجام شود.
تأثیر چینش صحیح بر کارایی
چینش درست رم‌ها می‌تواند تا ۲۰ درصد کارایی بیشتر در بارهای کاری حساس مانند دیتابیس، مجازی‌سازی و تحلیل داده ایجاد کند. در مقابل، چینش نامناسب نه تنها کارایی را کاهش می‌دهد بلکه می‌تواند باعث ایجاد Bottleneck در سیستم شود.
جمع‌بندی
سرور HPE DL380 Gen11 یکی از انعطاف‌پذیرترین سرورهای اچ‌پی در زمینه ارتقا حافظه است. رعایت اصول سازگاری، پرکردن صحیح اسلاتها و توجه به نکات ویژه بازار ایران می‌تواند از بسیاری از مشکلات رایج جلوگیری کند. اگر قصد ارتقا یا خرید رم برای سرور خود را دارید، حتماً پیش از هر اقدامی با مشاوران متخصص رسام سرور مشورت کنید تا بهترین ترکیب بر اساس نیاز شما انتخاب شود.
سرور HPE Proliant DL380 G11
سوالات متداول
آیا میتوان RDIMM و LRDIMM را با هم در DL380 Gen11 استفاده کرد؟
خیر، این دو نوع حافظه با هم سازگار نیستند و ترکیب آنها باعث بوتنشدن سرور میشود.
کدام اسلاتها باید ابتدا پر شوند؟
اسلاتهای سفید یا Primary باید زودتر پر شوند تا کانالها فعال شوند.
حداکثر ظرفیت حافظه در DL380 Gen11 چقدر است؟
بسته به نوع ماژول و تعداد پردازنده، این سرور توانایی پشتیبانی از چند ترابایت رم DDR5 را دارد.
چطور از اصالت رم‌ها مطمئن شوم؟
بررسی Part Number، شماره سریال و وجود برچسب HPE Smart Memory بهترین راه تشخیص اصالت است.
آیا برای ارتقای رم نیاز به بهروزرسانی BIOS دارم؟
بله، توصیه میشود قبل از نصب ماژولهای جدید BIOS/UEFI را آپدیت کنید تا سازگاری کامل فراهم شود.