راهنمای راه‌اندازی شبکه SAN ساده با استفاده از سرورهای HPE و استوریج های اقتصادی
با رشد نیاز به زیرساخت‌های ذخیره‌سازی مرکزی در سازمان‌ها، استفاده از شبکه‌های SAN (Storage Area Network) دیگر فقط مختص دیتاسنترهای بزرگ نیست. بسیاری از کسب‌وکارهای کوچک و متوسط (SMB) نیز برای پیاده‌سازی راهکارهای مجازی‌سازی، بکاپ‌گیری متمرکز یا اجرای دیتابیس‌های اشتراکی به چنین شبکه‌هایی نیاز دارند.
اما هزینه خرید تجهیزات SAN حرفه‌ای مانند HPE 3PAR، EMC Unity یا IBM Storwize ممکن است برای این کسب‌وکارها به‌صرفه نباشد. در این مقاله، قصد داریم یک راهکار عملی، مقرون‌به‌صرفه و قابل اجرا بر پایه سرورهای HPE و استوریج‌های اقتصادی مانند NAS، DAS یا حتی FreeNAS ارائه دهیم. این راهنما برای کسانی که قصد دارند بدون تجهیزات گران، یک SAN ساده و قابل‌اعتماد راه‌اندازی کنند، بسیار کاربردی است.
SAN چیست و چه تفاوتی با NAS و DAS دارد؟
SAN یا Storage Area Network یک شبکه اختصاصی برای انتقال داده‌های ذخیره‌سازی است که از پروتکل‌هایی مانند iSCSI، Fibre Channel یا NVMe-over-TCP استفاده می‌کند. برخلاف NAS که بیشتر برای اشتراک فایل کاربرد دارد، در SAN بلوک‌های خام داده (Block-Level) به‌صورت مستقیم به سرور ارائه می‌شود و همانند یک دیسک محلی در اختیار سیستم‌عامل یا هایپروایزر قرار می‌گیرد.
در مقایسه با DAS (Direct Attached Storage)، SAN امکان اشتراک‌گذاری یک فضای ذخیره‌سازی میان چند سرور را فراهم می‌کند که برای اجرای محیط‌های کلستر یا مجازی‌سازی ضروری است.
سناریوی پیشنهادی برای راه‌اندازی SAN ساده
در این راهنما، قصد داریم یک SAN ساده و قابل توسعه راه‌اندازی کنیم که از سه مؤلفه اصلی تشکیل شده است:
- سرور HPE (مانند ProLiant DL360 یا DL380 Gen10)
- استوریج اقتصادی (FreeNAS روی یک سرور قدیمی یا دستگاه QNAP با پشتیبانی از iSCSI)
- سوئیچ گیگابیتی یا 10 گیگابیتی قابل مدیریت برای ترافیک اختصاصی SAN
این ترکیب می‌تواند با بودجه‌ای معقول، پاسخگوی نیازهای ذخیره‌سازی مرکزی در محیط‌های SMB باشد.
مراحل راه‌اندازی شبکه SAN با سرور HP و FreeNAS یا QNAP
۱. آماده‌سازی استوریج
در این مرحله، اگر از QNAP یا Synology استفاده می‌کنید، کافی است سرویس iSCSI را فعال کرده و یک Target تعریف کنید. اگر قصد دارید از FreeNAS یا TrueNAS بهره ببرید:
- سیستم‌عامل FreeNAS را روی یک سرور قدیمی نصب کنید.
- یک ZFS Volume ایجاد کرده و آن را به عنوان LUN ارائه دهید.
- Target و Initiator Group تعریف کرده و سطح دسترسی مشخصی به IP سرور HP بدهید.
۲. راه‌اندازی شبکه اختصاصی برای SAN
برای کاهش تاخیر و افزایش سرعت تبادل داده:
- یک Subnet مجزا فقط برای ترافیک SAN در نظر بگیرید (مثلاً ۱۰.۰.۰.۰/۲۴).
- MTU کارت شبکه را روی ۹۰۰۰ تنظیم کنید تا Jumbo Frame فعال شود.
- در صورت امکان از کارت شبکه SFP+ و سوئیچ ۱۰ گیگابیتی استفاده کنید.
۳. پیکربندی سرور HPE
در سرور HP که ممکن است با VMware ESXi یا Windows Server راه‌اندازی شده باشد:
- iSCSI Initiator را فعال کنید.
- IP استوریج را به عنوان Target وارد کرده و اتصال برقرار کنید.
- فضای ذخیره‌سازی را به عنوان دیسک جدید در سیستم‌عامل فرمت و Mount کنید.
- در محیط‌های مجازی‌سازی مانند vSphere می‌توانید این فضای اشتراکی را به‌عنوان Datastore استفاده کنید.
نکات مهم در بهینه‌سازی و عملکرد شبکه SAN
- حتماً از دو کارت شبکه برای redundancy و load balancing استفاده کنید.
- در FreeNAS، کش خواندن و نوشتن (L2ARC و ZIL) را در صورت امکان روی SSD جداگانه قرار دهید.
- از ابزارهایی مانند iPerf برای سنجش پهنای باند و CrystalDiskMark یا fio برای تست سرعت خواندن/نوشتن استفاده کنید.
- اگر از VMware استفاده می‌کنید، قابلیت Round Robin برای توازن بار iSCSI را فعال کنید.
مزایا و معایب راه‌اندازی SAN اقتصادی
مزایا:
- صرفه‌جویی چشم‌گیر در هزینه
- قابلیت ارتقاء و گسترش در آینده
- پشتیبانی از پروتکل‌های حرفه‌ای مانند iSCSI
معایب:
- نیاز به پیکربندی دقیق و نگهداری منظم
- حساسیت به پایداری شبکه (در صورت عدم وجود redundancy)
جمع‌بندی
راه‌اندازی یک شبکه SAN ساده با استفاده از سرورهای HPE و استوریج‌های اقتصادی نه‌تنها امکان‌پذیر است، بلکه می‌تواند پاسخگوی بسیاری از نیازهای فنی در کسب‌وکارهای کوچک تا متوسط باشد. این روش راهکاری مقرون‌به‌صرفه برای بهره‌برداری از مزایای ذخیره‌سازی اشتراکی، مجازی‌سازی و متمرکزسازی اطلاعات است.
در صورتی که نیاز به مشاوره یا تهیه تجهیزات مناسب برای راه‌اندازی چنین ساختاری دارید، تیم فنی رسام سرور آماده پاسخگویی به شماست.